Çocukların muayenelerinde duyulan kalp üfürümleri aileleri telaÅŸlandırsa da bu üfürümlerin büyük çoÄŸunluÄŸu masum olabiliyor. Masum üfürümlerde kalp normal iÅŸlevini tamamen saÄŸlıkla sürdürürken, patolojik üfürümler altta yatan bir kalp rahatsızlığına iÅŸaret edebiliyor. Özellikle morarma, geliÅŸim geriliÄŸi, düÅŸük kilo, terleme gibi belirtilerle beraber görülen üfürümlerde mutlaka bir çocuk kardiyoloji uzmanına baÅŸvurmak gerekiyor. Memorial Ankara Hastanesi Çocuk Kardiyolojisi Bölümü’nden Prof. Dr. Feyza AyÅŸenur Paç, çocuklarda kalp üfürümü ile ilgili önemli bilgiler verdi.
Çocuk kalbinde üfürümle sık karşılaşılıyor
Üfürüm kalp ve damarlardaki kan akımının türbülansının göÄŸüs duvarına yansımasıyla oluÅŸan üfleme tarzı seslerin dinleme aleti (steteskop) ile duyulmasıdır. Kalp muayenesinde sık rastlanan bulgular arasında yer alan kalp üfürümleri çeÅŸitli özelliklerine göre; masum üfürümler, fonksiyonel üfürümler ve patolojik üfürümler olarak birbirinden ayrılmaktadır.
Çocukların muayenelerinde üfürüm tespiti önemlidir
Çocukların muayenelerinde duyulan kalp üfürümleri altta yatan bir kalp hastalığının bulgusu olabileceÄŸi gibi; büyük çoÄŸunluÄŸu masum üfürümler, bir kısmı da fonksiyonel üfürümler olarak ortaya çıkmaktadır. SaÄŸlıklı çocukların yüzde 50-85 kadarında masum üfürümler duyulabilmektedir. Masum üfürümler normal saÄŸlıklı kalpten kaynaklanan sesler olmasına karşın, patolojik üfürümler kalp hastalığına baÄŸlı olmaktadır. Anemi gibi bazı durumlarda da fonksiyonel üfürümler duyulabilmektedir.
Üfürüm her yaÅŸta ortaya çıkabilir
Kalp üfürümleri her yaÅŸta görülmekle birlikte, masum üfürümler sıklıkla 4-5 yaşından sonra tespit edilebilmektedir. DoÄŸumsal kalp hastalıklarına baÄŸlı patolojik üfürümler doÄŸumdan itibaren duyulurken, edinsel hastalıklara baÄŸlı üfürümler her yaÅŸta ortaya çıkabilir. Bununla birlikte yenidoÄŸan ve bebeklik döneminde duyulan masum üfürümler de bulunmaktadır.
Çocuklarda çoÄŸunlukla masum üfürüm görülür
En sık 4-5 yaÅŸlarında ortaya çıkan masum üfürümler ateÅŸ yükselmesi, koÅŸma ve kalp hızını artıran diÄŸer durumlarda daha yüksek ÅŸekilde duyulabilmektedir. Çocuklar genellikle ateÅŸli iken doktora götürüldüklerinden bu muayenelerde üfürüm daha iyi hissedilebilmektedir. Masum üfürümlerin duyulma ÅŸiddeti bu gibi durumlarda artabileceÄŸi gibi, zamanla azalıp kaybolabilmekte ya da aynı ÅŸekilde devam edebilmektedir.
Patolojik üfürümlere dikkat!
Çocuklarda duyulan üfürümlerin daha az bir oranını patolojik üfürümler, yani altta yatan kalp hastalıklarına baÄŸlı üfürümler oluÅŸturmaktadır. Bu kalp hastalıkları doÄŸumsal olabileceÄŸi gibi, geçirilen bazı hastalıkların kalbi etkilemesiyle kalpte kalıcı bulguların oluÅŸtuÄŸu edinsel hastalıklar da olabilmektedir. DoÄŸumsal kalp hastalıklarında doÄŸumdan itibaren üfürümler duyulurken, edinsel (kazanılmış) hastalıklarda üfürümler daha sonra herhangi bir yaÅŸta ortaya çıkabilmektedir. ÖrneÄŸin akut romatizmal ateÅŸ kalbi etkileyerek kalp kapaklarında hasarlanmaya, aort, mitral kapak hastalıklarına ve üfürüme sebebiyet verebilmektedir. Akut romatizmal ateÅŸ genellikle 5-15 yaÅŸları arasında sık karşılaşılan bir durum olurken, üfürüm de bu yaÅŸları izleyerek ortaya çıkmaktadır. Kalbi etkileyen bir baÅŸka hastalık Kawasaki hastalığıdır, buna ek olarak juvenil romatoid artrit, sistemik lupus gibi hastalıklarda da nadiren kalp etkilenmektedir. Bu hastalıklarda da izleyen dönemde üfürüm görülebilmektedir.
Üfürüme eÅŸlik eden geliÅŸim geriliÄŸi ve morarmaya dikkat!
Üfürüm tespit edilen çocuklarda altta yatan nedenle iliÅŸkili olarak az ya da çok belirti ve bulgular ortaya çıkabilmektedir. Bazı durumlarda da tek bulgu üfürüm olabilmektedir. DoÄŸuÅŸtan kalp hastalıklarının önemli kısmını kalp içi delikler ve büyük damarlar arası açıklıklar oluÅŸturmaktadır. Bu delikler küçük olduÄŸunda genellikle belirti vermez, ancak muayene sırasında üfürüm ile fark edilir. Kalp delikleri büyük olduklarında ise kilo alamama, beslenme güçlüÄŸü, solunum ve sık solunum yolu enfeksiyonu gibi sıkıntılar görülür.
Fallot tetralojisi, büyük damarların ters çıkması gibi hastalıklarda ise morarma ve nefes sıkıntıları fark edilebilmektedir. Bunların ötesinde daha ağır birçok kompleks doÄŸumsal kalp hastalıkları görülebilmektedir. Bu kalp hastalıklarında genellikle morarma, nefes darlığı, çabuk yorulma, beslenme güçlükleri, kilo alamama gibi belirtiler sıklıkla ortaya çıkabilmektedir. Bununla birlikte çok nadir de olsa bazı önemli kalp hastalıklarında belirtilerin çok sinsi olabileceÄŸi ve bu durumun tanı ve tedavide gecikmelere yol açabileceÄŸi unutulmamalıdır.
Genetik ve çevresel faktörler önemli
DoÄŸumsal kalp hastalıklarının oluÅŸumunda genetik ve çevresel etkileÅŸim rol oynamaktadır. Sendromik durumlar, kalıtsal hastalıklar ve kromozomal anomaliler riski artırmaktadır. Bununla birlikte ebeveynlerinde veya kardeÅŸlerinde doÄŸumsal kalp hastalığı olanlarda da olmayanlara göre artmış hastalık riski söz konusu olmaktadır. Mitral ve aort kapak hastalıkları gibi romatizmal kapak hastalıklarına sebep olan akut romatizal ateÅŸ ise Beta hemolitik stereptekok ile üst solunum yolu enfeksiyonu geçirenlerde görülmektedir. Çevresel faktörlerden etkilenen akut romatizmal ateÅŸ, kalabalık ve düÅŸük sosyoekonomik düzeyli toplumlarda daha çok izlenmekte ve genetik yatkınlığı olması nedeniyle tekrarlama olasılığı bulunmaktadır.
Üfürümün ayırıcı tanısının konulması gerekir
Çocukların kalplerinde duyulan üfürümlerin mutlaka bir pediatrik kardiyoloji uzmanı tarafından ayırıcı tanısının konulması gerekmektedir. TeÅŸhisin ardından gerekirse izlem ve tedavi planlaması yapılmalıdır. Aksi durumda masum üfürüm yanılgısı ile geri dönüÅŸümsüz süreçlere girilme riski bulunmaktadır.
Masum üfürümler için herhangi bir tedavi gerekmiyor
Masum üfürümler hastalık belirtisi olmadığından tedavisi gerekmemekte ve çocuÄŸun yaÅŸamını, fizik ve spor aktivitelerini etkilememektedir. Kalp hastalıklarına baÄŸlı üfürümlerde ise tedavi ve izlem yaklaşımları altta yatan nedene göre deÄŸiÅŸmektedir. Bununla birlikte üfürüme sebep olan bütün kalp hastalıklarının tedavisi gerekmeyebilir. ÖrneÄŸin kalpteki küçük deliklerin, hafif derecedeki kapak darlıklarının ve yetmezliklerinin tedavisi gerekmez. Ancak yaÅŸam boyu oluÅŸabilecek yan bulgular ve komplikasyonlar bakımından ömür boyu izlenmelidir.
Önemli bir kalp problemi varsa giriÅŸimsel veya cerrahi yöntemler kullanılıyor
Kalpteki deliÄŸin büyüklüÄŸüne, kapaktaki darlığın veya kaçağın miktarına göre bu rahatsızlıkların bir kısmı sadece rutin kontrollerle, bir kısmı ilaç tedavileri ile takip edilmektedir. Klinik olarak önemli delikler, darlıklar, yetmezlikler ve daha önemli yapısal kalp hastalıkları söz konusu olduÄŸunda ise giriÅŸimsel veya cerrahi yöntemlerle tedavi planlanmalı ve ömür boyu takip edilmelidir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
Etiketler: