Çoklu sınav, blokzincir tabanlı ölçme, geri beslemeli değerlendirme
DEVA Partisi Eğitim Politikaları Başkanı Mustafa Ergen, üniversiteye girişte ölçme ve değerlendirme sistemi için partisinin önerilerini tartışmaya açtı. Tek tip sınav sisteminin pozitif işlevi kalmadığını söyleyen Ergen, yılda bir kez yapılan sınavın öğrencilerde stres yarattığını ve sınavın daha yüksek puanlı olanın sayılacağı şekilde yılda en az iki kez yapılmasının ve öğretmen notlarının etkisinin yeni teknolojileri de kullanarak artırılmasının tartışılması gerektiğini söyledi.
‘Nitelikli eğitim nitelikli ölçme ve değerlendirmeyi zorunlu kılar’
“Nitelikli bir eğitim nitelikli bir ölçme ve değerlendirmeyi zorunlu kılmaktadır. Öğrenciler, merkezi sınav sistemleri ve klasik soru teknikleriyle değerlendirilmektedir. Bazı derslerdeki başarı ile oluşan okul başarı puanının merkezi sınav puanına eklenmesi değerlendirmeyi kısıtlamaktadır. Birçok ülke okul başarısını, öğretmen kanaatini ve farklı yetkinlikleri ölçme ve değerlendirme sistemine dahil etmektedir. Örneğin ABD’de üniversiteye girişte not ortalaması, okul dışı aktiviteler ve referans ağırlıklıdır, merkezi sınav sadece destekleyicidir. Türkiye’de ise fırsat eşitliğini sağlamak için, not ortalamasının düşük rol oynadığı, referansın ve “tüm şahsın” dikkate alınmadığı, merkezi sınav temelli, kısıtlı ve tek boyutlu bir üniversiteye giriş sistemi vardır.”
‘Şu anki sistem öğrenciyi yeteneklerine ve ilgi alanlarına uygun bölüme yerleştirmekte sorunlu’
“Öğretmenin verdiği not veya referansın güvenilir görülmemesi, öğrencilerimizin birkaç saatlik sınavlarla kariyerlerini seçmelerine yol açmaktadır. Bu sistem, doğru öğrenciyi doğru bölüme yerleştirmekte de sorunludur. Okul sistemi ve öğretmenlerin toplumdaki statülerinin negatifleşmesinin önünü açan bu sistem, kişiyi bütünüyle yetiştirmekten yoksun, sınav merkezli, sığ bir boyuttadır.”
‘Tek tip sınav sisteminin pozitif işlevi kalmadı’
“Fırsat eşitliği, ek eğitim imkânlarıyla ekonomik güç ile esnetildiğinden, tek tip sınav sisteminin pozitif bir işlevi kalmamıştır. Üniversiteye giriş sınavında ekonomik, sosyal engeller veya öğrenim stili farkı gibi sebeplerle iyi performans gösterememiş öğrencilerin durumlarının hesaba katıldığı esnek ve çok kriterli bir sistem, fırsat eşitliğine daha uygun olacaktır. Gelişmiş şehirlere göre imkanları kısıtlı bölgedeki öğrencilerin, üniversite sınavında aldığı puandan çok derslerindeki başarı, genel tutum ve azmi, öğretmenlerinin referansıyla fırsat eşitliği için pozitif bir adım olacaktır.”
‘Geri beslemeli sistemle, fırsat eşitliği yolunda bir adım daha atarak, tüm çocuklarımıza parlak bir gelecek sunacağız.’
“Yeni ölçme ve değerlendirme geri beslemeli bir sistem olmalıdır. Öğrencilerin ileriki aşamalardaki başarısında öğretmenlerin de bir nevi referans etki ağırlıkları etkilenmelidir. Bu şekilde, kısıtlı imkânlara sahip bir köy okulunda öğrenci yetiştiren bir öğretmenin öğrencisinin başarısı, daha iyi şartlarda okuyan ve yüksek başarı sağlayan bir öğrencinin öğretmenine getireceği etki ağırlığı ile eş değer olabilecektir. Bu uygulama, fırsat eşitliği temelinde bölgesel farklılıkları gidermek ve ülkemizin insan kapasitesini verimli bir şekilde kullanmak için etkili olacaktır.”
‘Yeni ölçme sistemleri yeni teknolojilerle yapılandırılmalı’
“Günümüzde okul notları konsolide olarak değerlendirilmeye tutulurken, blokzincir teknolojisi ile granüler olmasına imkân sağlanacaktır. En genel ifadeyle, blokzincir okullarda verilen karnenin ve değerlendirmelerin dijital ortamda, dağıtık veri merkezlerinde güvenli bir şekilde saklanmasını, gerektiğinde de istenilen detayda öğrenci ve öğretmen özelinde çekilebilmesini sağlayacaktır. Böyle bir sistem sayesinde öğrenci ve öğretmenin gelişmesi ve takibi daha adil ve düzenli yapılabilecektir. Öğrencinin okulda aldığı notlar, okul dışında yaptığı aktiviteler, aldığı referanslar, vb. tek tek blok olarak blokzincir içinde notu verenlerin etki ağırlıklarıyla beraber kaydedilmelidir. Örneğin, bir okulun matematik ağırlıklı bölümü, öğrencilerin hayatı boyunca matematik notlarını ve o dalı destekleyen diğer alanlardaki başarısına göre, o bölüme girmek isteyen öğrencileri blokzinciri arayarak sıralayabilir.
‘Bütünsel bakışlı eğitim sistemini öneriyoruz’
Ergen, DEVA Partisi olarak, önerdikleri yeni ölçme değerlendirme sisteminin faydalarını şöyle açıkladı:
- Ulaşılması gereken amaç güvene dayalı, fırsat eşitliğini tesis eden bir eğitim sistemi kurulmasıdır. Merkezi sınavların etkisi azaltılmalı, okul başarısı, ölçme değerlendirmede daha büyük bir paya sahip olmalıdır.
- Şu andaki sistem akademik ve kişisel/sosyal gelişim arasında, “ya biri ya diğeri” gibi bir ikilem yaratmaktadır. Bütünsel bakışlı, sınav merkezli olmayan bir sistem, bu ikilemi ortadan kaldırmakla kalmayıp, öğrencilerin gelişimlerine yatırım yapmaları için zaman sağlayacaktır.
- Yılda bir kez yapılan merkezi sınavlar stres yaratmaktadır. Sınav, daha yüksek puanlı olanın sayılacağı şekilde yılda en az iki kez yapılmalıdır ama tek sınav ücreti alınmalıdır. Önceki senelere kademeli olarak dönem sonu sınavları şeklinde yayılarak yapılan bir sistem de söz konusu olabilir.
- Sınavların içeriği de değiştirilerek, test sınavları yerine anlama ve kavrama sorularıyla, farklı ölçme teknikleri ile bunlara ilaveten, sunum, proje gibi vd. sınava dayanmayan ölçme ve değerlendirme yöntemleri de kullanılmalıdır.
DEVA partisi, daha önce paylaştığı üniversite reformu, uzun vadeli telafi eğitimi planı, tematik liseler ve eğitim destek kartı gibi girişimleri ile eğitimde fırsat eşitliğini yakalamak için çok yönlü plan ve program hazırlığı içerisindedir. Burada sunduğumuz Yeni Nesil Ölçme ve Değerlendirme Sistemini, fırsat eşitliği sağlama yolunda atacağımız diğer bir devasa adım olarak kamuoyunda tartışmaya açmaktan mutluluk duyarız.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
