Covid-19’un Türkiye Sağlık Ekonomisine yükü 3.7 milyar lirayı aştı

Ä°stanbul Üniversitesi-CerrahpaÅŸa, CerrahpaÅŸa Tıp Fakültesi ve BaÅŸkent Üniversitesi SaÄŸlık Bilimleri Fakültesi’nin birlikte yürüttüÄŸü “COVID-19 Tedavisinin Ekonomik Yükü” araÅŸtırma sonuçları kamuoyu ile paylaşıldı. COVID-19 hastalığının Türkiye’nin saÄŸlık ekonomisine 12 aylık toplam yükü 3,7 milyar lirayı geçti. Ancak bu yalnızca buzdağının görünen yüzü. Dolaylı maliyetleri de hesaba katılınca COVID-19’un saÄŸlık sistemi üzerindeki yükü bu rakamın çok üzerinde

Tüm dünyada olduÄŸu gibi Türkiye’de de COVID-19 hastalığı ile mücadele ve aşılama çalışmaları sürerken, hastalığın test, tanı ve tedavisi için yapılan harcamaların saÄŸlık bütçesine olan yükü de ortaya çıkmaya baÅŸladı. Ä°stanbul Üniversitesi-CerrahpaÅŸa, CerrahpaÅŸa Tıp Fakültesi ve BaÅŸkent Üniversitesi SaÄŸlık Bilimleri Fakültesi’nin Gilead’ın desteÄŸiyle yürüttüÄŸü “COVID-19 Tedavisinin Ekonomik Yükü’’ araÅŸtırmasının sonuçları açıklandı. AraÅŸtırmaya göre, COVID-19 hastalığının direkt tıbbi maliyeti, Türkiye’nin saÄŸlık faturasına 1 yılda 3,7 milyar liralık ek yük getirdi.

Ä°stanbul Üniversitesi-CerrahpaÅŸa, CerrahpaÅŸa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı BaÅŸkanı Prof. Dr. Fehmi Tabak ve BaÅŸkent Üniversitesi SaÄŸlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Simten Malhan’ın birlikte yürüttüÄŸü araÅŸtırma COVID-19 hastalığının Türkiye için ekonomik yükünü tespit etmeyi amaçladı. AraÅŸtırmada, CerrahpaÅŸa Tıp Fakültesi Hastanesi’nde 16 Mart- 31Temmuz 2020 tarihleri arasında tedavi gören 1056 COVID-19 hastasının gerçek hasta verilerinden yola çıkılarak, SaÄŸlık Bakanlığı’nın açıkladığı hasta verileri ve hasta başına düÅŸen test, tanı, tedavi harcamaları deÄŸerlendirildi.

COVID-19’UN SAÄžLIK SÄ°STEMÄ° ÜZERÄ°NDEKÄ° YÜKÜ

Türkiye’de Pandemi ile ilgili tüm saÄŸlık harcamaları devlet tarafından karşılanıyor. AraÅŸtırmaya göre, COVID-19 nedeniyle yatarak ve ayaktan tedavi alan hastaların toplam tedavi maliyetinin devlet saÄŸlık harcamalarında 2.0 ve SGK saÄŸlık harcamalarında 3.8’lik bir oranı oluÅŸturduÄŸu tahmin ediliyor. 

Türkiye’nin COVID-19 pandemisinde dünyada en yüksek sayıda vakanın gözlendiÄŸi 9. ülke olduÄŸu belirtilen araÅŸtırmada, “Elde edilen sonuçlarla pandeminin birinci yılında ülkemize olan direkt tıbbi maliyet yükünü tahmin etmeye çalıştık. Pandeminin gerçek toplam maliyeti ÅŸüphesiz direkt tıbbi maliyetlerinin önemli ölçüde üzerindedir. Ancak, sadece saÄŸlık hizmet sunumuna getirdiÄŸi ilave ekonomik yükün toplam saÄŸlık harcamasının 2.0'si kadar olduÄŸu öngörülmektedir. Tedbirlere raÄŸmen bir yıl içindeki dalgalı vaka sayıları Türkiye’ye önemli bir ekonomik yük ve aynı zamanda saÄŸlık kuruluÅŸlarına, saÄŸlık çalışanlarına maddi ve manevi yük oluÅŸturmuÅŸtur” denildi. 

AMACIMIZ COVID-19 HASTALIÄžININ TIBBÄ° YÜKÜNÜ ORTAYA KOYMAKTI

Ä°stanbul Üniversitesi-CerrahpaÅŸa, CerrahpaÅŸa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı BaÅŸkanı Prof. Dr. Fehmi Tabak, “AraÅŸtırmanın, COVID-19’un Türkiye’nin saÄŸlık sistemine getirdiÄŸi planlanmamış maliyeti göstermesi açısından çok önemli bir çalışma olduÄŸuna inanıyorum” dedi. Bu araÅŸtırmanın yalnızca direkt tıbbi maliyetlere odaklandığını ve bu sonuçların buzdağının görünen yüzü olduÄŸunu söyleyen Prof. Dr. Fehmi Tabak, sözlerini ÅŸöyle sürdürdü:

‘‘Dolaylı maliyetlerin daha da artmasını önlemek için COVID-19’un saÄŸlık sistemine yükünü hafifletmemiz gerekiyor. Ä°lk adım elbette aşılama. Sistem üzerindeki yükü hafifletmek için hastanede yatış sürelerinin kısaltılması ve hastaların en kısa sürede taburcu olmalarının saÄŸlanması bir diÄŸer önemli öncelik olmalı.

Pandemi sürecinde hekim kontrollerinin ertelemesi gibi nedenlerle hepatit gibi birçok bulaşıcı hastalığın taraması yapılamadı. Bir örnek vermek gerekirse, SaÄŸlık Bakanlığı verilerine göre 2020 yılında Türkiye’de HIV tanısı alan kiÅŸi sayısı 2019 yılına kıyasla 62 azaldı. Dolayısıyla COVID-19’un önümüzdeki yıllarda toplum saÄŸlığı ve saÄŸlık sistemine uzun vadeli yükünün görünenden çok daha yüksek olduÄŸunu görebiliriz.’’

BaÅŸkent Üniversitesi SaÄŸlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Simten Malhan da, araÅŸtırmanın yöntemini ÅŸöyle anlattı:

“AraÅŸtırmayı yürütürken, COVID-19 hastalığının Türkiye saÄŸlık sistemine olan ek maliyetini ortaya koymak için sadece test, tanı, tedavi, ilaç gibi direkt tıbbi maliyetler dikkate alındı. Önce hasta başı direkt tıbbi maliyetler bulundu, sonrasında COVID-19 tanısı alan tüm hastalara genellendi. Hasta başı direkt tıbbi maliyetleri hesaplamak için, CerrahpaÅŸa Tıp Fakültesi Hastanesi’nin gerçek hasta verileri ve Türkiye’ye genellemek için SaÄŸlık Bakanlığı tarafından açıklanan günlük COVID-19 hasta verileri kullanıldı. Tüm dünyada olduÄŸu gibi hastalık hakkındaki belirsizlik, kiÅŸilerde gösterdiÄŸi farklı etkiler, organ tutulumları ve hastalığın ÅŸiddeti pek çok dolaylı maliyete de neden oluyor. Ölüm, sakatlık ve iÅŸgücü kaybı oldukça önemli bir hastalık yükü olarak kabul ediliyor. Bu maliyetler de göz önüne alınırsa COVID-19’un saÄŸlık alanında Türkiye’ye ekonomik yükünün bu araÅŸtırmada hesaplanandan çok daha fazla olduÄŸu görülecektir.”

HASTALIÄžIN ŞİDDETÄ° YÜKSELDÄ°KÇE TEDAVÄ° MALÄ°YETÄ° ARTIYOR

• AraÅŸtırma için verileri deÄŸerlendirilen 1056 hastanın; 55’i erkek 45’i kadındı.
• Hastaların ortalama yaşı 56,6 olarak belirlendi.
• Sadece serviste saÄŸlık hizmeti tamamlayanların oranı 84,6, yoÄŸun bakımda yatanların oranı 15,4 oldu.
• Hastaneye baÅŸvuranların hastalık ÅŸiddetleri asemptomatik 5,9, hafif 17, orta 41,2 ve ÅŸiddetli 36 oranlarında tespit edildi.
• Hastalığın ÅŸiddeti arttıkça maliyetlerin de arttığı tespit edildi. Åžiddetli COVID-19 hastalarında ortalama maliyetler, belirti göstermeyen, hafif ÅŸiddetli ve orta derece ÅŸiddetli COVID-19 maliyetlerinden çok daha yüksek gerçekleÅŸti.
  1. Orta ÅŸiddetteki hastaların, hastanede ortalama 8,6 gün kaldığı, bu sürenin 51 güne kadar uzadığı görüldü. Orta ÅŸiddetteki bir hastanın ortalama maliyeti 8.791,1 TL olarak hesaplandı.
  2. Hastalığı ÅŸiddetli geçiren hastaların ortalama yatış gün sayısı 10,8 gün oldu. Bu hastaların yoÄŸun bakım tedavi süresinin 93 güne kadar uzadığı gözlendi. Bu hastaların ortalama hasta maliyeti 13.405,9 TL olarak hesaplandı.
  3. Oksijen tedavisi ile birlikte yoÄŸun bakım hizmeti de alan ÅŸiddetli hastaların ortalama yatış gün sayısı 17,3 gün oldu. Bu hastaların ortalama hasta maliyeti ise 30.257,3 TL olarak hesaplandı.
• Hastaların 43’ünde eÅŸlik eden hastalıklar bulunmakla birlikte, bu hastalıklar arasında ilk sırada 23,9 oranında hipertansiyon, sonrasında sırasıyla 13,6 diyabet, 9,1  astım, 8,1 iskemik kalp hastalığı ve 7,6 kanser olduÄŸu tespit edildi.
• Hastaneye yatan tüm hastalar arasında ölüm oranı 9,5 olarak tespit edildi.

ARAÅžTIRMA NASIL YAPILDI?

AraÅŸtırmayı yapan bilim insanları 16 Mart-31 Temmuz 2020 tarihleri arasında, CerrahpaÅŸa Tıp Fakültesi Hastanesi’nde tedavi gören 1056 hastanın ortalama maliyetini hesapladı. Ortaya çıkan hasta başı maliyet rakamını pandeminin baÅŸlangıcından bu yana SaÄŸlık Bakanlığı tarafından açıklanan analiz yapılırken açıklanmış toplam hasta sayısı ile çarparak 11 aylık maliyeti, buradan projekte ederek de 12 aylık COVID-19 hastalık maliyet yükü rakamına ulaÅŸtılar.

AraÅŸtırmaya göre, 11 aylık sürede toplam 2 milyon 477 bin 463 hasta yatarak ve ayaktan tedavi gördü. Bu hastaların ülkemize direkt tıbbi maliyeti toplam 3 milyar 433 bin TL oldu. 11 aylık verilerden yola çıkılarak COVID-19’un 12 aylık direkt tıbbi maliyet yükü ise tahmini 3 milyar 745 bin TL olarak hesaplandı. Maliyet yükü araÅŸtırması yapılırken sadece test, tanı, tedavi, ilaç gibi direkt tıbbı maliyetler dikkate alındı.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı